Kazakistan’da konut satışları ipotek ile artıyor
Ranking.kz ekonomi izleme ajansının yaptığı araştırmalara göre Haziran ayı, Kazakistan’da ipotekli (mortgage) konuk satışlarının en çok arttığı dönem oldu. Bu dönemde bir önceki aya göre takdim edilen ipotek kredisi hacmi yüzde 1.4 oranında artarak 1.01 trilyon tengeye (3.03 milyar dolar) ulaştı.
En büyük aylık artış göstergesi ise başkent Astana’da kaydedildi. Mayıs ayı ile kıyasla başkentte ipotek portföyü 4.8 milyar tengeye artış kaydederek, 229 milyar tengeyi (687.7 milyon dolar) oluşturdu. Böylece, toplam ipotek kredi hacmindeki Astana’nın payı yüzde 22.7 oldu.
İpotekli konuk satışlarında en büyük aylık artış gözlemlenen ikinci bölge ise Almatı şehri oldu. 3.3 miyar tenge artış kaydeden Almatı’da Haziran ayında toplam hacmi 301.4 milyar tenge (905.1 milyon dolar) olan ipotek kredi verildi.
Bu göstergede Astana ve Almatı’yı Aktöbe Eyaleti izledi. Haziran ayında önceki aya göre 855 milyon tengeye daha çok ipotek kredisi verilen Aktöbe’de toplam kredi hacmi 53.5 milyar tengeye (160,6 milyon dolar) ulaştı.
Kazakistan’da ipotek piyasası, 2014-2016 yılları arasında ortalama ipotek hacminde düşüş ivme kazanmıştı. 2016 yılı sonunda piyasa yeniden canlanarak, 2017 yılında kredilendirmede geçtiğimiz yılla kıyasla yüzde 15.5 oranında artış kaydedildi.
Ülke genelinde ipotekli konut satışlarının ‘Nurlı Jer’ devlet programının başlatılmasıyla arttığı gözlemlendi. Örneğin Jilstroysberbank’tan, Temmuz ayında ‘Nurlı Jer’ programı çerçevesinde 373.3 milyar tenge (bir aylık artış oranı yüzde 3.5, yıllık ise yüzde 32.2) tutarında ipotekli kredi verildi. İpotekli konut satışlarının yüzde 37.2’si jilstroysberbank üzerinde gereçkleşti.
İpotek piyasasındaki hareketlenme konut satışlarının genel durumuna da etkiledi. Temmuz 2017’de Kazakistan’da el değiştiren konut sayısı, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 26.1 oranında artarak 19 bin 490’a ulaştı. Yüksek katlı binalarda satılan daire sayısı, bir yılda yüzde 34.8 oranında çoğalarak, 13 bin 250 oldu. Bireysel konutların sayısı ise yüzde 14.1 artarak 6 bin 420’ye ulaştı.
Haziran ayında Kazakistan’da ilk defa satılan konutların ortalama fiyatı metrekaresi 252 bin 300 tenge (758 dolar) iken, ikinci el konut satışlarında ortalama fiyat metrekaresine 188 bin 100 tenge (565 dolar) oldu.